προγράμματα εκπαίδευσης και ανάπτυξης για την υποστήριξη της επαγγελματικής πορείας των εργαζομένων.

Σήμερα, η πλειοψηφία των εταιρειών διαθέτει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και ανάπτυξης (L&D) με στόχο την ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων και τη συνεχή εξέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού. Η επένδυση στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες που επηρεάζουν την εργασία, τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας ή τη συμμόρφωση με νέους κανονισμούς.

Ωστόσο, η εκπαίδευση και η ανάπτυξη διαδραματίζουν, επίσης, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της επαγγελματικής πορείας των εργαζομένων. Για να μπορέσει ένας/μια εργαζόμενος/η να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει για την επαγγελματική του/της εξέλιξη, είναι απαραίτητο να διευρύνει διαρκώς τις γνώσεις και τις δεξιότητές του/της. Ένα καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα L&D αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της διαδικασίας.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε τη στενή σχέση μεταξύ της εκπαίδευσης και ανάπτυξης (L&D) και του σχεδιασμού της επαγγελματικής πορείας (career pathing) των εργαζομένων. Θα αναλύσουμε πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και θα δώσουμε πρακτικές κατευθύνσεις για το πώς μπορείτε να προσαρμόσετε τις στρατηγικές L&D, ώστε να υποστηρίξετε αποτελεσματικά την επαγγελματική εξέλιξη των εργαζομένων σας.

γιατί η εκπαίδευση και η ανάπτυξη των εργαζομένων είναι τόσο σημαντικές.

Όλες οι εταιρείες εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου, προσαρμόζοντας τις στρατηγικές τους, στις νέες συνθήκες της αγοράς και στις τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτή η προσαρμογή είναι το αποτέλεσμα της συνεχούς εκπαίδευσης και ανάπτυξης που υιοθετούν, τόσο οι εργαζόμενοι/ες, όσο και η ηγεσία. Κάποιες από αυτές τις πρωτοβουλίες εφαρμόζονται σε επίπεδο ολόκληρης της εταιρείας, ενώ άλλες προκύπτουν από τις προσπάθειες συγκεκριμένων ομάδων ή και εργαζομένων.

Αν και η ανάπτυξη των ταλέντων είναι μια διαδικασία που εξελίσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν απαιτείται ενεργή καθοδήγηση. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους η επένδυση στην εκπαίδευση και ανάπτυξη (L&D) αποτελεί μια πολύτιμη αξιοποίηση των πόρων της εταιρείας:

• Διατήρηση, δέσμευση και ικανοποίηση:  Κανείς/καμία δεν θέλει να αισθάνεται ότι έχει παραμείνει στάσιμος/η στην εργασία του. Συμφωνα με τα δεδομένα που παρουσιάζονται στην έρευνα Workmonitor 2025, η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων και η διεύρυνση των γνώσεων αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα για το ένα τρίτο των εργαζομένων στις τρέχουσες θέσεις τους. Συγκεκριμένα, το 36% αναφέρει ότι θα αποχωρούσε από μια εργασία, αν δεν προσφέρονταν ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης, ένα ποσοστό που έχει αυξηθεί σημαντικά, από 30% που αντιστοιχούσε το 2024.

• Το 39% των εργαζομένων δεν θα δεχόταν μια εργασία αν δεν υπήρχαν ευκαιρίες για ανάπτυξη δεξιοτήτων που σχετίζονται με το μέλλον (παρατηρείται αύξηση 6 ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με πέρυσι). Λόγω της αυξανόμενης έλλειψης ταλέντων, οι οργανισμοί οφείλουν να διασφαλίσουν ότι οι ευκαιρίες ανάπτυξης δεξιοτήτων παρέχονται ισότιμα σε όλους.

  Η δυνατότητα εξέλιξης και διασφάλισης των δεξιοτήτων τους για το μέλλον αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στις επαγγελματικές επιλογές των εργαζομένων, σύμφωνα με τα ευρήματα. Οι εργοδότες καλούνται να επενδύσουν σε ισότιμες ευκαιρίες κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων.

• Η έλλειψη δεξιοτήτων επηρεάζει τις εταιρείες στην Ελλάδα: Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν υποψήφιους/ες με τις κατάλληλες δεξιότητες. Οι μεγάλοι οργανισμοί αντιμετωπίζουν πλέον αυξημένο ανταγωνισμό σε μια αγορά που περιορίζεται, με λιγότερους διαθέσιμους/ες άρτια εκπαιδευμένους/ες επαγγελματίες. Σύμφωνα με την έρευνα HR Trends 2024, η έλλειψη γνώσεων σε συγκεκριμένες δεξιότητες παραμένει μια σημαντική πρόκληση για τις εταιρείες στη διαδικασία στελέχωσης, με το ποσοστό να φτάνει το 41%.

  Σε αυτό το απαιτητικό περιβάλλον, η λύση βρίσκεται στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που ήδη διαθέτετε. Και σε αυτό το σημείο, ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης και ανάπτυξης (L&D) καθίσταται απαραίτητο.

• Αλλαγές στην τεχνολογία και το επιχειρηματικό περιβάλλον: Ο ρυθμός των αλλαγών στον σύγχρονο κόσμο επιταχύνεται διαρκώς. Κάποιες φορές, οι αλλαγές συμβαίνουν με τόση ταχύτητα που ακόμη και οι μεγάλες εταιρείες ενδεχομένως να μην έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η πανδημία, όταν πολλές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο χρειάστηκε ξαφνικά να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης ψηφιακών εργαλείων, για να προσαρμοστούν στην εξ αποστάσεως εργασία. Σήμερα, αρκετοί οργανισμοί βρίσκονται αντιμέτωπες με αντίστοιχες πιέσεις, καθώς πρέπει να προσαρμοστούν στη ραγδαία ανάπτυξη των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI). 
  
  Ωστόσο, πολλές επιχειρήσεις δεν ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε αυτό το ζήτημα. Σύμφωνα με την έρευνα Workmonitor 2025, μόλις το 35% εμπιστεύεται τον εργοδότη του ότι θα επενδύσει ουσιαστικά στην συνεχή εκπαίδευσή του, κυρίως στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνολογίας.

η σχέση μεταξύ εκπαίδευσης & ανάπτυξης (L&D) και επαγγελματικής εξέλιξης.

Οι παραπάνω λόγοι ανέδειξαν τα οφέλη που προσφέρει η εκπαίδευση και ανάπτυξη (L&D) συνολικά στην εταιρεία σας. Ωστόσο, υπάρχουν και επιπλέον πλεονεκτήματα που ενισχύουν τις προσπάθειές σας για την επαγγελματική εξέλιξη (career pathing):

• Η εκπαίδευση και ανάπτυξη (L&D) είναι απαραίτητη για την επαγγελματική πρόοδο: Καθώς οι εργαζόμενοι/ες εξελίσσονται στην καριέρα τους, είτε αναλαμβάνοντας ηγετικούς ρόλους είτε αποκτώντας εξειδίκευση σε συγκεκριμένους τομείς, οι δεξιότητες και οι γνώσεις τους θα ήταν καλό να αναπτύσσονται συνεχώς για να παραμένουν ανταγωνιστικοί/ες στην αγορά εργασίας. Εάν η εκπαίδευση και ανάπτυξη (L&D) δεν ευθυγραμμίζεται με τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες, θα δυσκολευτούν να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα της καριέρας τους. Το πρόγραμμα L&D, θα ήταν καλό να προσαρμόζεται στον ρυθμό της επαγγελματικής πορείας του/της εργαζομένου/ης, διασφαλίζοντας ότι αποκτά τις απαραίτητες δεξιότητες την κατάλληλη στιγμή, ώστε να μπορεί να αναλάβει με αυτοπεποίθηση τον επόμενο ρόλο του/της.
   
• Ο επαγγελματικός σχεδιασμός (career pathing) εξασφαλίζει ότι η L&D ακολουθεί τη σωστή κατεύθυνση: Οι πρωτοβουλίες L&D που επιβάλλονται από τη διοίκηση σε μια μεγάλη ομάδα εργαζομένων μπορεί να είναι αποτελεσματικές για την ανάπτυξη κοινών δεξιοτήτων που απαιτούνται από όλη την ομάδα, όπως οι δεξιότητες ασφάλειας στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, για άλλες δεξιότητες, υπάρχει ο κίνδυνος οι εργαζόμενοι/ες να αντιληφθούν την πρωτοβουλία εκπαίδευσης ως μη σχετική με τις ανάγκες τους. Aν το πρόγραμμα εκπαίδευσης είναι σχετικό και προσβάσιμο σε ένα μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού, θα είναι πιο αποτελεσματικό στην προώθηση ουσιαστικών αλλαγών και στη διαμόρφωση μιας πιο δυναμικής και παραγωγικής οργανωτικής κουλτούρας.

• Όταν, όμως, υπάρχει καθορισμένος επαγγελματικός σχεδιασμός, η L&D μπορεί να προσαρμοστεί στην προγραμματισμένη επαγγελματική πορεία του/της εργαζομένου/ης. Έτσι, γίνεται πιο εύκολο για τον/την εργαζόμενο/η να κατανοήσει την αξία της εκπαίδευσης και να εφαρμόσει γρήγορα τις νέες του δεξιότητες στην εργασία του/της. Ο επαγγελματικός σχεδιασμός δεν παρέχει μόνο μια σειρά από μακροπρόθεσμους στόχους, αλλά προσφέρει και ένα πλαίσιο για τις μελλοντικές πρωτοβουλίες L&D που θα χρειαστούν.

ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων μέσω της εκπαίδευσης.

Ο τομέας της εκπαίδευσης και ανάπτυξης μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της εκάστοτε επιχείρησης. Κάποιες πρωτοβουλίες L&D αφορούν συγκεκριμένες ομάδες, ενώ άλλες επηρεάζουν ολόκληρη την οργανωτική δομή. Για να προσαρμόσετε τις δράσεις L&D, ώστε να στηρίξετε τον επαγγελματικό σχεδιασμό, είναι σημαντικό να εστιάσετε στους παρακάτω τομείς:

1. Καλλιέργεια ηγετικών ικανοτήτων για την επίτευξη οργανωτικών στόχων: Για ορισμένους/ες εργαζομένους/ες, η επιθυμητή πορεία καριέρας τους θα τους οδηγήσει σε μια ηγετική θέση στην εταιρεία. Για να είναι επιτυχημένη η μετάβαση, απαιτείται η απόκτηση εξειδικευμένων γνώσεων στον τομέα τους, ενώ παράλληλα δεν πρέπει να παραλείπεται η υποστήριξή τους στους τομείς της ηγεσίας και της διαχείρισης. Η διαδικασία προετοιμασίας για την ανάληψη ηγετικών ρόλων από νέους/ες εργαζομένους/ες είναι σημαντική, καθώς εξελίσσεται το ανθρώπινο δυναμικό, με την ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. 

2. Ακόμα και αν ένας/μια εργαζόμενος/η είναι εξειδικευμένος/η και καταρτισμένος/η στο αντικείμενό του, αυτό δεν εγγυάται ότι θα είναι και αποτελεσματικός ηγέτης. Για να εξασφαλίσουν την επιτυχία στην πορεία της καριέρας τους, είναι απαραίτητο να αναπτύξουν soft skills και να μην περιορίζονται μόνο στην ενίσχυση των hard skills, που σχετίζονται με τις καθημερινές τους αρμοδιότητες.

3. Εξειδικευμένες δεξιότητες που απαιτούν εξωτερική υποστήριξη:  Η καθοδήγηση και το mentoring αποτελούν χρήσιμα εργαλεία στην εκπαίδευση και ανάπτυξη των εργαζομένων. Όταν οι δεξιότητες που απαιτούνται για την επαγγελματική πρόοδο των εργαζομένων δεν υπάρχουν εντός της εταιρείας, ίσως είναι αναγκαίο να αναζητηθούν εξωτερικές λύσεις. Εκπαιδευτικά προγράμματα και επαγγελματικά πιστοποιητικά μπορεί να είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των απαιτούμενων δεξιοτήτων. Είναι σημαντικό να επιτρέπετε στους/στις εργαζόμενους/ες σας να συνδυάζουν τις σπουδές τους με την εργασία τους, καθώς αυτό τους/τις δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις γνώσεις τους και να αποκτήσουν πολύτιμη εμπειρία που ενισχύει την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη.
4. Συνεργασία με τμήματα διαφορετικού κλάδου:  Εκμεταλλευτείτε τη διαφορετικότητα των δεξιοτήτων σε όλη την εταιρεία, για να προσφέρετε στους/στις εργαζομένους/ες ευκαιρίες προκειμένου να επιτύχουν στην επαγγελματική τους πορεία. Οι εργαζόμενοι/ες χρειάζονται να αναπτύξουν δεξιότητες και γνώσεις κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους πορείας, αλλά μπορούν να εξελιχθούν ακόμα περισσότερο μαθαίνοντας από άλλους/ες. Για παράδειγμα, ένα μέλος του τμήματος οικονομικών θα μπορούσε να επωφεληθεί από την συνεργασία με έναν project manager για κάποιο διάστημα. Αυτή η συνεργασία θα του επιτρέψει να κατανοήσει καλύτερα τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης έργων, τη διαχείριση πόρων και τη σχέση με τους πελάτες, προσφέροντας μια ευρύτερη προοπτική για τη λειτουργία των καθημερινών εργασιών όταν επιστρέψει στο τμήμα του οικονομικού τομέα.